Η 21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ

   Η  21η Απριλίου  1967

  μέσα από το στράτευμα

              

Του Δακανάλη Μανόλη πρώην Αγρονόμου          

       Την άνοιξη του 1967 υπηρετούσα ως Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός Πεζικού (ΔΕΑ) στον 2ο Λόχο του 536 Τάγματος Πεζικού. Ο λόχος είχε έδρα το πανέμορφο ακριτικό χωριό Πεντάλοφο της επαρχίας Ορεστιάδας του Νομού ‘Εβρου και φυλάγαμε άλλες Θερμοπύλες στα σύνορα με τη Βουλγαρία.

         Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από τις σημειώσεις (ημερολόγιο) που κρατούσα την περίοδο εκείνη. Στο κείμενο αυτό περιγράφω πως ο ίδιος και οι συνάδελφοί μου ζήσαμε την επιβολή της δικτατορίας του μιλιταριστικού καθεστώτος των συνταγματαρχών μέσα από τις τάξεις του στρατεύματος. Μιας στυγνής δικτατορίας που κράτησε 2.650 μερόνυχτα συνωμοσίας και η οποία επέφερε τόσα δεινά στην πατρίδα μας. Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών πρόλαβε ένα άλλο πραξικόπημα, το οποίο ετοίμαζαν οι στρατηγοί με την ευλογία των Αμερικανών και των ανακτόρων. Ήθελαν πάση θυσία, να εμποδίσουν την διαφαινόμενη επάνοδο στην εξουσία δια των εκλογών του πρώην λαοπρόβλητου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, τον οποίο είχε αποπέμψει ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με ποσοστό53%.

     Το πρωί της 2Ιης Απριλίου 1967 λίγο πριν την αναφορά του λόχου, με κάλεσε στο γραφείο του ο λοχαγός Κων/νος Ντινόπουλος, εκεί ήταν και ο μόνιμος επιλοχίας του λόγου Γεώργιος Στάμος. Ο λοχαγός λίγο φοβισμένος και νευρικός μας είπε χωρίς περιστροφές, ότι λίγο πριν ξημερώσει πήρε διαταγή από το Τάγμα, να εφαρμόσει αμέσως το σχέδιο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ. Θεώρησε καλό, να μη μας ενοχλήσει μέχρι το πρωί. Άνοιξε αμέσως το χρηματοκιβώτιο του λόχου, πήρε ένα φάκελο σφραγισμένο με την ένδειξη «ΑΙΙΟΡΡΗΤΟΣ» και πάνω γραμμένη τη λέξη «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ».    Αποσφράγισε το φάκελο και μας διάβασε το απόρρητο έγγραφο. Το περιεχόμενο έλεγε, ότι η Ελλάδα τίθεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αναστέλλονται ορισμένα άρθρα του συντάγματος, αυτά που κυρίως αφορούσαν την κοινοβουλευτική δημοκρατία και γενικά περιόριζαν τις προσωπικές ελευθερίες των πολιτών. Παράλληλα ο στρατός ανελάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας. Η προσωπική γνώμη του λοχαγού αλλά και η δική μας ήταν, ότι έγινε δικτατορία αλλά από ποιους;

      Κάλεσε αμέσως από το τηλέφωνο το σταθμάρχη της αστυνομίας ενωμοτάρχη Δήμο Παπάζογλου και ήλθε στο στρατόπεδο. Διέταξε το γράφοντα και τον ενωμοτάρχη, να πάρουμε δυο στρατιώτες με στολή εκστρατείας και οπλισμό, να σταματήσουμε κάθε κυκλοφορία και συγκέντρωση πολιτών στο χωριό.

     Βγήκαμε στην πλατεία του χωριού και σε λίγο χρονικό διάστημα σταματήσαμε κάθε κυκλοφορία οχημάτων, πολιτών και κλείσαμε τα μαγαζιά. Ουδείς πολίτης αντέδρασε ή διαμαρτυρήθηκε. Οι περισσότεροι από ότι διαπιστώσαμε, είχαν ενημερωθεί από τα ραδιόφωνα για το τι είχε συμβεί.

     Από ένα μικρό ραδιόφωνο που είχα μαζί μου, άκουγα ολιγόλεπτες ειδήσεις, στη συνέχεια έπαιζαν όλοι οι σταθμοί πατριωτικά τραγούδια και στρατιωτικά εμβατήρια. Οι ειδήσεις αναφερόταν στην αναστολή των άρθρων του συντάγματος, απαγόρευαν τις συγκεντρώσεις και κατέληγαν ο πρωθυπουργός και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Τίποτα άλλο!

      Έπιασα τους κομμουνιστικούς σταθμούς, Μόσχας, Σόφιας, Τιράνων, αλλά και αυτοί δεν ήταν σε θέση να δώσουν ακριβή στοιχεία για τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος.

     Μετά από δυο μέρες ανακοίνωσαν ελληνικοί και ξένοι ραδιοφωνικοί σταθμοί και οι εφημερίδες έγραψαν, ότι με  100 τεθωρακισμένα ο ταξίαρχος των τεθωρακισμένων Στυλιανός Πατακός και οι συνταγματάρχες πυροβολικού  Γεώργιος Παπαδόπουλος, και Νικόλαος Μακαρέζος  κατέλαβαν την εξουσία.

      Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου  Γεώργιος Κόλιας,  μέλη της κυβέρνησης οι παραπάνω τρεις  αξιωματικοί  καθώς και μια πλειάδα  αξιωματικών που αποτελούσαν τη χούντα. «Οι συνταγματάρχες πρόλαβαν τους στρατηγούς».

    

                                                         Μοίρες 17/4/2002

Η πρώτη χουντική κυβέρνηση, φότο διαδυκτίου

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ  φύλλο 418 της 23-4-2002.

ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΑΜΠΑ

                      ΦΑΡΑΓΓΙ  ΤΟΥ  ΑΜΠΑ

                         Του Δακανάλη Μανόλη 
                           Αντιπροέδρου ΕΟΣ.Μοιρών

     Τα Αστερούσια όρη είναι κατά μήκος των νοτίων ακτών του  Νομού Ηρακλείου στο κέντρο της Κρήτης και η ψηλότερη κορφή τους είναι ο Κόφινας (υψόμετρο 1231 μέτρα). Το μήκος των είναι  20 χιλιόμετρα, αρχίζουν από τα Μάταλα και φτάνουν στον Τσούτσουρα. ΄Εχουν τραχιά πλατώματα, μικρά φαράγγια, άλλα από τα οποία καταλήγουν στο Νότιο Κρητικό Πέλαγος και άλλα στον εύφορο κάμπο της Μεσαράς.

     Το φαράγγι του ΑΜΠΑ  είναι ένα από τα φαράγγια των Αστερουσίων το οποίο αρχίζει νότια από το χωριό Παράνυμφοι (υψόμετρο 710 μέτρα) και καταλήγει στον παραθαλάσσιο οικισμό Τρεις Εκκλησιές. Το φαράγγι αναπτύσσεται μεταξύ των βουνοκορφών Μονοπόρι  και Κεφάλα   

      Στην είσοδο του φαραγγιού βρεθήκαμε το πρωί της  Μεγάλης Παρασκευής  στις 13 Απριλίου 2012 οι ορειβάτες του Ορειβατικού Μοιρών  Σπυριδάκης Γιώργος  πρόεδρος, ο γράφων, ο Παυλίδης Αποστόλης γραμματέας, ο Ντρετάκης Μανώλης μέλος του Δ.Σ. και ο Παρθενάκης Θωμάς ταμίας, ο οποίος μας μετέφερε εκεί με το αυτοκίνητό του και είχε  όλη τη διοικητική  μας υποστήριξη.

     Το φαράγγι τροφοδοτείται με νερό από το γραφικό και παραγωγικό οροπέδιο των Παρανύμφων. Στην αρχή του φαραγγιού υπάρχει ένας καταστραμμένος νερόμυλος που εξυπηρετούσε παλιά τις ανάγκες των κατοίκων, σήμερα αποτελεί μνημείο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Από εκεί το νερό χάνεται σε μια σχισμή μέσα στα βράχια.

   Παρατηρώντας το φαράγγι από τη θάλασσα είναι πάρα πολύ άγριο με τις  μεγάλες ορθοπλαγιές, τα τσουγκρωτά βράχια και τις άβατες πλαγιές του. ΄Όλα αυτά προκαλούν φόβο και δέος στον επισκέπτη.

  Κύριο χαρακτηριστικό κόσμημα του φαραγγιού είναι ο καταρράχτης του ΑΜΠΑ  ύψους 130 μέτρων, ο οποίος την εποχή αυτή είχε αρκετό νερό. Το θέαμα που αντικρίσαμε θα έλεγα ήταν μοναδικό, βλέποντας τα νερά του καταρράχτη να πέφτουν κάτω με δύναμη από τόσο μεγάλο ύψος. Στη συνέχεια μέχρι τον οικισμό των Τριών Εκκλησιών μέσα στο ρέμα σχηματίζονται αρκετοί μικρότεροι καταρράχτες, ενώ ποτίζονται παρόχθιες πικροδάφνες και το νερό καταλήγει στη θάλασσα.

      Στο πέρασμα μας μοσχοβολούσε όλο το φαράγγι  από την ευωδία των αρωματικών φυτών  που κατακλύζουν τις πλαγιές του, φασκομηλιές, θρύμπες και  θυμάρια.

  Συναντήσαμε αμέτρητα δύσκολα περάσματα, που το ένα διαδέχονταν το άλλο και προσπαθούσαμε να βρούμε τα πιο εύκολα σημεία πρόσβασης για να περάσουμε με σχετική ασφάλεια. Το παραμικρό λάθος είναι και μοιραίο. Η κάθοδος  συνεχίζονταν με μεγάλη προσοχή, ενώ  η αγριότητα των βράχων  ορθώνονταν απειλητική. Ο θαυμασμός όμως του τοπίου μας έδινε δύναμη, κουράγιο στα γόνατα να κρατούν γερά, να περάσουμε το φαράγγι με αίσιο τέλος.

    Μόνιμοι κάτοικοι του φαραγγιού είναι τα όρνια τα οποία πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας και ίσως απορούσαν με την παρουσία μας, αφού τέτοιους επισκέπτες δεν έχουν συνηθίσει να βλέπουν. Μάλιστα σε μια από τις πολλές σπηλιές που υπάρχουν στις ορθοπλαγιές, εντοπίσαμε μια σκάρα (γύπας) να φωλιάζει.
     Οι νότιοι γκρεμοί και τα άγρια φαράγγια των Αστερουσίων (Τρυπητής, Αμπά, Τριών-Εκκλησιών, Μαριδάκι κλπ) είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για τα αρπακτικά πουλιά, όπως ο Γυπαετός, ο Γύπας ή Σκάρα, ο Χρυσαετός, η Γερακίνα, ο Πετρίτης κ.α. Ιδιαίτερα στο φαράγγι του Αμπά υπάρχει η μεγαλύτερη αποικία όρνιων της Ελλάδας και της Ευρώπης.  (Πηγές: Φαράγγια, ένας πολίτιμος και αθέατος κόσμος, του Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας σελ.11).

      Οι αίγες ως άριστοι ορειβάτες-αναρριχητές έβοσκαν στο λιγοστό χορτάρι πάνω στα βράχια και τις λέσκες.  Το τοπίο είναι ανέγκυκτο από τον άνθρωπο και υπάρχει μια φυσική αρμονία στην περιοχή.

     Το φαράγγι  το περάσαμε για πρώτη φορά το 2004  ίδια  εποχή σχεδόν τα ίδια άτομα, φέτος απουσίαζε ο βετεράνος ορειβάτης Ξαγοραράκης Γιώργης. Διαπιστώσαμε για άλλη μια φορά, ότι δεν είναι προσβάσημο παρά μόνο σε έμπειρους ορειβάτες. Δεν υπάρχει μονοπάτι, έχει αμέτρητα δύσκολα περάσματα και ο κίνδυνος ατυχήματος ελλοχεύει σε όλη τη διαδρομή. Τίθεται πράγματι το ερώτημα και από την ονομασία του φαραγγιού ΑΜΠΑΣ δηλαδή «Αν Πας» και δε σκοτωθείς. Περάσαμε και εμείς το  δικό μας δρόμο του μαρτυρίου.

     Φθάνοντας  στα πρώτα σπίτια των Τριών Εκκλησιών χαιρετίσαμε μια κυρία που ήταν στην πόρτα του αρχοντικού της. Μας ανταπέδωσε το χαιρετισμό με μεγάλη ευγένεια και μας παρακάλεσε να περάσουμε μέσα, να μας κεράσει ένα κρασί. Εμείς δεχτήκαμε αμέσως ανταποκρινόμενοι στα φιλικά της αισθήματα  Διαπιστώσαμε ότι ο σύζυγος της ήταν ο Πρόδρομος Τσαπαρίδης, παλιός συνάδελφος του γράφοντα και γνωστός του Αποστόλη με κοινή καταγωγή την Καππαδοκία. Η κυρία Σοφία μας πρόσφερε ότι είχε λόγω της ημέρας και ένα πολύ καλό κρασί. Το κέρασμα μετατράπηκε σε ένα πλούσιο γεύμα και  όλοι μας βγήκαμε στο κέφι.

     Τους ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη φιλοξενία τους, Καλό Πάσχα, να έχουν πάντα υγεία και να χαίρονται τα παιδόγκονα τους.-

    

                                                    Μοίρες 14 Απριλίου  2012.

Ένα από τα δυσκολότερα περάσματα

Η παρέα με φόντο τον καταρράχτη

Στο βουνό ψηλά εκεί

Κράταμε να σε κρατώ

Ο γύπας φωλιάζει

Στις συμπληγάδες πέτρες

Πάντα στον κίνδυνο

Άρτικας δέντρο

Το πηγάδι του μύλου

Καταράχτης (Φώτο Μ. Πετράκης)

Άποψη του φαραγγιού από την κορφή

Νερόμυλος

Ο καταρράχτης

Ο καταρράχτης

Μανόλης,Αποστόλης, Γιώργης

Δύσκολο το πέρασμα

Μόλις πέρασαν δύσκολο βράχο

Πολύ δύσκολο πέρασμα

Ίσως είναι το δυσκολότερο πέρασμα

δύσκολο πέρασμα

Ακόμα μια δυσκολία

Ανθισμένη φασκομηλιά

Άποψη του φαραγγιού με τον καταρράχτη

Παρέα με τα όρνεα

Ζορίζεται ο Αποστόλης

Στο αρχοντικό του Πρόδρομου

Θαυμάζουν τον καταρράχτη

Μικρότεροι καταρράχτες

Ακόμα μια δυσκολία

Μεγάλη σπηλιά στην έξοδο

Άποψη του φαραγγιού από τις τρεις εκκλησιές

OXI ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΑΠΌ ΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ

                                    Όχι στον πόλεμο

                                Από τα Ανώγεια, των Νομαρχών

                                  και των Δημάρχων της Κρήτης

                        Του Δακανάλη Μανόλη, συνταξιούχου Αγρονόμου

        Το όχι στον πόλεμο και να σταματήσει αμέσως αποφάσισαν  οι Νομάρχες και οι δήμαρχοι όλης της Κρήτης από το αμφιθέατρο του Δημοτικού Σχολείου Ανωγείων. Το φώναξαν με ενιαία φωνή από τα Ανώγεια του πολιτισμού και της λεβεντιάς. Από τα Ανώγεια που έχουν υποστεί τρία ολοκαυτώματα από τους κατακτητές, το 1822, το 1867 και το 1944, που έχουν γνωρίσει τις καταστροφές, τις δυστυχίες, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και όλες τις συνέπειες του πολέμου.

       Η πρωτοβουλία της σύσκεψης ανήκε στον κ. Φασουλά Μύρωνα της αντιπολίτευσης που έγινε αμέσως αποδεκτή από όλο το δημοτικό συμβούλιο Ανωγείων. Παρόντες στη σύσκεψη ήταν όλοι οι δήμαρχοι της Μεσαράς ή αντιπρόσωποι των.

      Ο Δήμαρχος Ανωγείων Νικόλαος Ξυλούρης στη σύντομη εισήγησή του ζήτησε να σταματήσει αμέσως ο πόλεμος αυτός, ο οποίος δεν ερμηνεύεται, ούτε και δικαιολογείται.

      Ο κύριος ομιλητής ήταν ο δημοκράτης και αντιστασιακός Μανώλης Γλέζος, ο οποίος επικέντρωσε την ομιλία του στα παρακάτω σημεία. «Δεν πρέπει να μείνουμε αδιάφοροι στους βομβαρδισμούς αμάχων κατοίκων του Ιράκ, πρέπει να πούμε το όχι. Με τον πόλεμο αυτό παραβιάστηκε κάθε έννοια νομιμότητας, διότι κήρυξαν τον πόλεμο χωρίς καμία έγκριση του ΟΗΕ  Ο πόλεμος έγινε κυρίως για τα πετρέλαια του Ιράκ τα αποθέματα του οποίου είναι για είκοσι χρόνια, αντίθετα με της δύσης που είναι για οκτώ. Η εξόρυξη κοστίζει στη δύση 10 δολάρια  το βαρέλι και στο Ιράκ ένα δολάριο. Να συμμετέχουμε όλοι στις εκδηλώσεις για τον πόλεμο. Στη μάχη της Κρήτης χωρίς καμιά διαταγή συγκροτήθηκαν 600 ομάδες αντίστασης».                       Προσυπέγραψε το ψήφισμα της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.    Διαβάστηκαν κείμενα, ποιήματα και μαντινάδες από διάφορα άτομα των τοπικών αυτοδιοικήσεων και Ανωγειανών .

     Ακολούθησαν Κρητικά τραγούδια από το συγκρότημα του Νικηφόρου Αεράκη με πρώτο το  τραγούδι του ολοκαυτώματος των Ανωγείων το 1944 από τους Γερμανούς.

     Ψηφίστηκε δε ομόφωνα το παρακάτω ψήφισμα το οποίο σταλθηκε στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Πρόεδρο της Κομισιόν και την Ελληνική Κυβέρνηση.

       ΨΗΦΙΣΜΑ  ΤΗΣ  ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ  ΚΑΙ  ΤΟΠΙΚΗΣ               ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ    ΤΗΣ    ΚΡΗΤΗΣ

       “ Σήμερα την 30 Μαρτίου του 2003, όλοι οι εκπρόσωποι της Νομαρχιακής και Δημοτικής Αυτοδιοίκησης της Κρήτης, μετά από πρόσκληση του Δήμου Ανωγείων μαζευτήκαμε στα Ανώγεια για να διαμαρτυρηθούμε και να ενώσουμε τις φωνές μας και να απαιτήσουμε να σταματήσει αυτός ο άδικος πόλεμος.

       Εμείς, οι εκπρόσωποι της Νομαρχιακής και Δημοτικής Αυτοδιοίκησης της Κρήτης, αποτίοντας φόρο τιμής στους νεκρούς των δικών μας πολέμων, εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον Ιρακινό λαό και τη συμπαράσταση μας στο αναφαίρετο δικαίωμα του για αυτοδιάθεση. Καταδικάζουμε την Ηγεσία των Η.Π.Α. για την αδιάλλακτη εξωτερική της πολιτική και τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις της στο εσωτερικό των άλλων χωρών, καθώς και τους Ευρωπαίους εταίρους μας που είναι υπέρμαχοι αυτής της πολιτικής.

     Σαφώς δεν στηρίζουμε τον  Σαντάμ Χουσεϊν. Είμαστε όμως αντίθετοι στον πόλεμο με ή χωρίς απόφαση του Ο.Η.Ε.

     Στηρίζουμε την προσπάθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης , για να σταματήσει ο πόλεμος.

     Δεν θέλουμε καμιά εμπλοκή της χώρας μας σ΄ αυτό τον άδικο πόλεμο.

     Δεν θέλουμε να διευκολύνει η χώρα μας τον πόλεμο αυτό με τις βάσεις των Αμερικανών και ιδιαίτερα της Σούδας.

     Πιστεύουμε ότι η ΕΙΡΗΝΗ μπορεί και πρέπει να είναι μονόδρομος. Κάθε λαός έχει το δικαίωμα να απολαμβάνει τα αγαθά της ΕΙΡΗΝΗΣ και του ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

      Καλούμε την Ελληνική Κυβέρνηση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να εντείνουν τις προσπάθειες τους για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου.

    Καλούμε όλους τους Κρητικούς, σε όποιο σημείο του κόσμου κι αν βρίσκονται, να συμμετέχουν σε κάθε εκδήλωση που θα γίνει με σκοπό την καταδίκη και το σταμάτημα του πολέμου”.

                            Ανώγεια Κρήτης Μάρτης 2003

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ  φύλλο 471 / 1-4-2003.